Monday, August 6, 2012

Korczak, Sienna 16 - W Warszawie odsłonięto tablicę - Ja w Helsinkach odsłoniłem tajemnicę


W Warszawie odsłonięto tablicę - Ja w Helsinkach odsłoniłem tajemnicę

Budowe domu rozpoczęto z wiosną roku 1912, oddano zas do użytku we wrześniu 1913 r. Obecnie wykończono portal frontowy, wykonany z granitu polerowanego, (niewidoczny jeszcze na odbitce elewacyi).

Budowa domu tego miała na celu wytworzenie wygodnego lokalu dla licznego, bo około 3000 członków liczącego Towarzystwa, przy uwzględnieniu strony dochodowej; dlatego też dom w dwóch swoicli niższych kondygnacyach przeznaczono na lokale do wynajęcia, trzy za górne na cele klubowe.

W parterze mieszczą się: po lewej stronie od wejścia, lokal mieszkalny, składający sie z 5-ciu pokojów, z których jeden przeznaczony dla służby, po prawej lokal gimnastyczny, składający sie z obszernej i wysokiej sali z balkonem przechodzącej a do suteren.

Lokal ten obszerny prócz sali posiada W parterze kancelaryę, szatni i sal dla gimnastyki leczniczej, w suterenie za obszerna szatnię, składnik na przyrządy i pokój z wanną i natryskami z przylegającą rozbieralnią.

Lokal I piętra w całości przeznaczono na pomieszczenie interesu handlowego.


Na II piętrze mieszcząca się: kancelarya, biblioteka, sala zarządu, czytelnia, redakcya, sala bilardowa, biuro rekomęndacyi pracy, sala nauki muzycznej, złączone obszernym korytarzem.


Na Ill-im piętrze od frontu znajduje się obszerna sala balowa o wysokości dwóch kondygnacyi (8 m) długości 27 a szerokości 10 metrów, dekorowana w stylu Ludwika XVI, składająca si z dwóch części, z których mniejsza może by przetworzona na scenę.
Pozatem na tem piętrze mieści się pokój bufetowy z kredensem obok sali stołowej i buduar dla dam z przylegającą garderobą.

Jak poprzednio pisałem jeden z najmocnieszych dokumentów (dla mnie) z okresu Zagłady to zaproszenie Janusza Korczaka na przedstawienie sztuki Poczta, wg. Rabindranatha Tagore – indyjskiego poety, prozaika, noblisty z 1913 r. 
Sztukę wystawili własnie w tej sali na III pietrze wychowankowie Domu Sierot Janusza Korczaka. Sztuka "Poczta" opowiada o przyjaźni, miłości i przełamywaniu barier między ludźmi, a także o dojrzewaniu do śmierci.
Przedstawienie odbyło sie 18 lipca 1942 roku, zaledwie 4 dni przed rozpoczęciem likwidacji warszawskiego getta czyli 22 lipca 1942 roku

Korczak opisywał w swoim Pamiętniku
Teraz rok 1942. Maj. Chłodny maj w tym roku. I ta dzisiejsza noc najcichsza z cichych. Godzina piąta rano. Dzieciaki śpią. Jest ich naprawdę dwie setki. Na prawym skrzydle pani Stefa, ja na lewo w tzw. izolatce.
Łóżko moje w środku pokoju. Pod łóżkiem butelka wódki. Na nocnym stoliku razowy chleb i dzbanek wody.

W tej sali, na III piętrze wychowankowie Domu Sierot Janusza Korczaka wystawili sztukę R. Tagore, "Poczta".  Przedstawienie odbyło sie 18 lipca 1942 roku, zaledwie 4 dni przed rozpoczęciem likwidacji warszawskiego getta.

Na IV pietrze. Od strony podwórza w wysokości frontowej sali balowej mieści się 4-te piętro zajęte na kuchnię, pomywalnia naczyń, i cztery kawalerskie pokoje, od frontu nad sal stołow znajduje się lokal dla restauratora, składający się z 2-ch pokojów oraz spiżarnia, ponad scena po drugiej stronie gmachu, dwa lokale dla woźnych. Poddasze części środkowej budynku mieści skład dekoracyi.

W suterenach prócz kotłowni dla centralnego ogrzewania, pokoju mechanika, składu koksu i węgla, pokoju dla stróża i kilku piwnic, na całej niemal długości frontu urządzono kręgielnię. Ogrzewanie centralne wodne, oświetlenie elektryczne, telefony wewnętrzne, liczne klozety i umywalnie, mechaniczna wentylacya dopełniają całości, nadając budowli cech poważną, odpowiadając wszelkim wymogom urządze ostatniej doby. Koszt budowy nie przekroczył rb. 155 000, dzięki oszczędności i skromnemu wewnętrznemu urządzeniu.


Sienna 16 - Gmach Tow. Pracowników Handlowych m. Warszawy. Według projektu arch. T. Wiśniowskiego opracował i przeprowadził arch. R. Nieniewski.
Korczak na kilka dni przed likwidacją getta warszawskiego wystawił wraz ze swoimi wychowankami sztukę pt. "Poczta” według noblisty Rabindranatha Tagore. Podczas premiery sala na 3 piętrze w Domu Sierot na Siennej 16, była wypełniona po brzegi. M.in. moi rodzice!

Warszawa 1941 rok. Ulica Sienna 16 gdzie miescił  sie Dom Sierot jest zaznaczony* Przed domem stoja konhelerki, powozy zastepujace tramwaje w getcie. Białe przestrzenie miedzy domami to gruzy po bombardowaniach Luftwaffe we wrzesniu 1939 r.

Zdjęcie słupa ogłoszeń w Warszawskim getcie. M.in. Ogłoszenie Cafe Sienna 16.
Za
 słupem mur getta i ulica Chłodna.   
 .

Budową całą według projektu arch. T. Wiśniowskiego opracował i przeprowadził arch. A. Nieniewski. Budowla wykonana została przez firm budowlaną Fr. Sokołowski, instalacye za ogrzewalne i kanalizacyjno-wodociągowe wykonała firma Drzewiecki i Jeziorański. 

Zaznaczony niebieskim podkladem tekst i czesc zdjec z Przeglad Techniczny, nr. 50-52, str. 513-514, 1914 r.